Animacja “Bambi” z 1942 r. weszła do klasyki kina, jako wzruszająca historia samotnego jelonka. Literacki oryginał opowieści dotyczy zmagań z antysemityzmem w Austrii w latach 20 ubiegłego wieku.
Nowe tłumaczenie napisanej przez Felixa Saltena “Historii życia w lesie”, czyli pierwowzoru “Bambi”, pokazuje przypowieść zapowiadającą los Żydów w czasie Holokaustu. Tekst ma na celu wyjaśnienie tła politycznego i społecznego, jakie miało wpływ na oryginalną wersję tej historii.
Publikacja zostanie wydana przez Princeton University Press w Stanach 18 stycznia 2022 r. w tłumaczeniu Jacka Zipesa, profesora literatury niemieckiej, i z ilustracjami Alenki Sottler.
Felix Salten urodził się w Austro-Węgrzech w 1869 r. Swoją przypowieść o jelonku, którego matkę zabili myśliwi napisał w 1922 r., a opublikował rok później. Nosiła wtedy tytuł “Bambi: Życie w lesie”. Salten był wnukiem rabina, twórcą przyczyniającym się do rozkwitu kultury austro-węgierskiej na przełomie XIX i XX wieku. Pisał poematy, eseje, krytyki literackie. W latach najbardziej wytężonej pracy wydawał średnio jedną książkę rocznie. Została nawet prezesem austriackiego PEN Clubu. Jednocześnie nie mógł nie zauważyć antysemityzmu, zdobywającego coraz większą popularność w kraju. W latach 30. XX w. jego książki zostały zakazane przez Hitlera.
Jack Zipes mówi, że ciemniejsza strona historii “Bambi” zawsze była obecna w tej opowieści, ale korporacja Disneya zdecydowała się ją zmodyfikować. Oryginał to przypowieść o przetrwaniu we własnym domu zaatakowanym przez myśliwych, którzy zabijają zwierzęta według własnego uznania.
“Wszystkie zwierzęta były tam prześladowane. Myślę, że to, co wstrząśnie czytelnikami, to fakt, że są też zwierzęta, które okazują się zdrajcami, pomagając myśliwym zabijać” – wyjaśnia Zipes. “Bambi ostatecznie jest sam, całkowicie sam. To tragiczna opowieść o samotności Żydów i innych grup mniejszościowych”.
Zdaniem tłumacza Salten przewidział Holokaust. “Jako młody chłopiec cierpiał z powodu antysemityzmu. Później w Austrii i Niemczech obwiniano Żydów o przegraną w I wojnie światowej. Ta książka to apel, by powiedzieć: nie, to nie powinno mieś miejsca”.
“To książka, która jest głęboko zakorzeniona w swoich czasach i jest czymś więcej niż zwykłą dziecięcą opowieścią o stracie matki” – powiedział filozof Maxime Rovere, który jest autorem przedmowy do poprzedniego francuskiego wydania książki.
W 1939 r. Salten uciekł do Szwajcarii. Dwa lata później został pozbawiony obywatelstwa. Zmarł w 1945 r. w Zurychu.
