Kilkuset więźniów uciekło 2 sierpnia 1943 r., w upalny dzień, z obozu zagłady w Treblince. Obozowa konspiracja działała od kilku miesięcy. Celem było zniszczenie fabryki śmierci. Częściowo się to udało. Przekroczenie granic obozu było jednak dla uciekinierów pierwszym etapem walki o życie.
W czasie wojny Stefan L. pracował jako gajowy we wsi Guty. Na terenie mu podległym znajdował się obóz Treblinka. Kiedy doszło do buntu i ucieczki więźniów, niektórzy z nich ukryli się w pobliskim lesie.
„Osk[arżony] L. biorąc udział wraz z żandarmami niemieckimi w obławie za zbiegłym z obozu Żydem skierował karabin w kierunku zbiegłego Żyda, ułatwiając w ten sposób żandarmowi zbliżenie się do Żyda i zastrzelenie go. (…) Następnym znów razem osk[arżony] L. złapał i przyprowadził Żyda do gospodarstwa Józefa S. i kazał mu go pilnować. J. S. jednak puścił Żyda i gdy przybył L. po niego i nie zastał go, groził J. S. odpowiedzialnością (…).
Następnym razem, gdy Ukraińcy porąbali zbiegłego z obozu Żyda siekierami, osk[arżony] L. na polecenie żandarmów niemieckich dobił porąbanego siekierami Żyda. Oskarżony L. widząc postrzelonych przez żandarmów niemieckich Żydów, podobijał ich i pościągał im z nóg buty (…).
Innym znów razem w obecności św[iadka] Franciszka K. osk[arżony] L. ciężko rannego Żyda dobił karabinem. Rannych Żydów Niemcy kazali żywcem zagrzebywać w ziemi”.
W czerwcu 1962 sprawę L. rozpatrywał Sąd Wojewódzki. Z opinii psychiatrycznej wynikało, że oskarżony cierpi na niedorozwój umysłowy, który ogranicza jego zdolność rozumienia dokonywanych czynów i zdolność do „kierowania swoim postępowaniem w stopniu znacznym”. Mimo to został uznany winnym. Skazano go na 6 lat więzienia.
