Prof. Dariusz Stola, który w maju wygrał konkurs na dyrektora Muzeum Polin, ale wciąż nie otrzymał na to stanowisko nominacji od ministra kultury, oświadczył, że gotów jest “powstrzymać się od realizacji przysługujących mu praw pod warunkiem porozumienia wszystkich założycieli Muzeum, niezbędnego do dalszego funkcjonowania instytucji”. Jak wyjaśnił nam prof. Stola, opublikowane dziś oświadczenie “ma otworzyć pole do negocjacji między założycielami muzeum, żeby zażegnać kryzys. Reszta jest w ręku założycieli”.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego razem ze Stowarzyszeniem Żydowski Instytut Historyczny oraz Miastem Warszawa jest założycielem Muzeum Polin. Przedstawiciele dwóch ostatnich podmiotów zaapelowali w styczniu o zażegnanie kryzysu wywołanego brakiem powołania na dyrektora Muzeum prof. Dariusza Stoli, który w maju wygrał konkurs na to stanowisko. W lutym skończy się kadencja pełniącego obowiązki dyrektora Zygmunta Stępińskiego. Minister kultury nie ogłosił, co w związku z tym zamierza.
We wrześniu minister kultury Piotr Gliński powiedział, że nie powołał Dariusza Stoli na stanowisko dyrektora Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, ponieważ “[Stola] prowadził w muzeum bardzo agresywną politykę”. Z takimi stwierdzeniami nie zgodził się przewodniczący zarządu Stowarzyszenia ŻIH, Piotr Wiślicki. “Nie mogę zgodzić się z zarzutami Pana Premiera Piotra Glińskiego o rzekome łamanie przez prof. Dariusza Stolę prawa tj. statutu Muzeum, czy jego upolitycznienia. Uznaję te stwierdzenia za bezpodstawne, godzące w wiarygodność Muzeum, która jest warunkiem sine qua non jego istnienia” – napisał Wiślicki w oświadczeniu.
Stola był dyrektorem muzeum w latach 2014-2019. W maju 2019 r. wygrał konkurs na dyrektora na kolejną kadencję, jednak minister kultury nie wręczył mu powołania do dziś.
W 2018 r. muzeum Polin zorganizowało wystawę dotyczącą antysemickiej nagonki z marca 1968 r., w wyniku której kilkanaście tysięcy Żydów wyjechało z Polski. Na wystawie pokazano też przykłady współczesnego antysemityzmu, w tym internetowe wpisy dwojga dziennikarzy związanych z telewizją publiczną.
Dziś prof. Stola w oświadczeniu podkreśla, że “Minister nie mianował mnie na stanowisko, uzasadniając swą bezczynność fałszywymi pretekstami”. Jego zdaniem zachowanie ministra Glińskiego może być uznane za niezgodne z prawem. Stola jednak walczyć na drodze prawnej nie zamierza. Dla dobra Muzeum Polin gotów jest “zaakceptować takie warunki, które pozwolą na zażegnanie kryzysu” – zapewnia. “Jestem gotów powstrzymać się od realizacji przysługujących mi praw pod warunkiem porozumienia wszystkich założycieli Muzeum, niezbędnego do dalszego funkcjonowania instytucji”.
Poniżej publikujemy pełną treść oświadczenia prof. Dariusza Stoli:
OŚWIADCZENIE
Spór pomiędzy założycielami Muzeum Historii Żydów Polskich Polin – między Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego z jednej strony, a Miastem Warszawa i Stowarzyszeniem Żydowski Instytut Historyczny z drugiej – znalazł się w krytycznym momencie. Blisko rok temu, gdy kończyła się moja kadencja jako dyrektora Muzeum, trzej założyciele zawarli umowę, że dyrektora na następną kadencję wybiorą w drodze otwartego konkursu. 10 maja 2019 roku powołana przez nich Komisja Konkursowa wskazała mnie jako zwycięzcę tego konkursu. Choć od tego czasu upłynęło ponad osiem miesięcy, Minister nie mianował mnie na stanowisko, uzasadniając swą bezczynność fałszywymi pretekstami.
W ostatnich dniach, po wielokrotnych próbach nawiązania rozmów z Ministrem, prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski i przewodniczący SŻIH Piotr Wiślicki wydali wspólne oświadczenie protestujące przeciw niedotrzymaniu przez Ministra powyższej umowy. Ministerstwo Kultury zbyło je zdawkową i ogólnikową odpowiedzią. Oznacza to jawne już złamanie umowy między założycielami. Są podstawy by sądzić, że takie postępowanie Ministra jest też niezgodne z prawem.
Widząc szkody, które Muzeum już poniosło i zagrożenia, które przed nim stoją, pragnę oświadczyć, że dla jego dobra gotów jestem zaakceptować takie warunki, które pozwolą na zażegnanie kryzysu. Jestem gotów powstrzymać się od realizacji przysługujących mi praw pod warunkiem porozumienia wszystkich założycieli Muzeum, niezbędnego do dalszego funkcjonowania instytucji.
Serdecznie dziękuję za zaufanie i poparcie okazywane mi przez prezydenta Trzaskowskiego i przewodniczącego Wiślickiego, którzy zawsze kierowali się dobrem Muzeum. Jestem przekonany, że także w przyszłości będą poszukiwać najlepszych dla niego rozwiązań.
Pragnę wyrazić wdzięczność tym wszystkim, którzy w minionym roku przekazali mi tak wiele wyrazów solidarności, a zwłaszcza władzom SŻIH, które w porozumieniu z Prezydentem Warszawy i przy wsparciu darczyńców wytrwale zabiegało o moje mianowanie.
Dziękuję koleżankom i kolegom z Muzeum Polin, jego darczyńcom i przyjaciołom, członkom Rady Muzeum i jego Kolegiów, za zaangażowanie i życzliwość, którą wielekroć mi okazywali. Współpraca z nimi była dla mnie zaszczytem i przyjemnością. Proszę, aby kontynuowali swe wysiłki i wsparcie dla Muzeum – tak, by nadal realizowało ono swą wielką misję, aby „przywracać i chronić pamięć historii Żydów polskich, przyczyniając się do wzajemnego zrozumienia i szacunku wśród Polaków i Żydów, społeczeństw Europy i świata”.
Dariusz Stola
Warszawa, 10.2.2020 r
