Osoby zasiadające w jury przyznawanej przez ŻIH Nagrody im. Marii i Łukasza Hirszowiczów miały dziś (12 kwietnia) wziąć udział w posiedzeniu dotyczącym tegorocznej edycji wyróżnienia. W piątek otrzymały mail od dyrekcji ŻIH z informacją o rozwiązaniu jury.
„9 kwietnia 2021 roku decyzją dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego Moniki Krawczyk zostało rozwiązane jury Nagrody im. Marii i Łukasza Hirszowiczów. (…) Wedle regulaminu Nagrody kadencja jury trwa cztery lata. Jury powołane w 2020 roku powinno działać do roku 2024. Jest nam bardzo przykro z powodu takiego niezgodnego z dobrymi obyczajami obrotu spraw” – oświadczenie takiej treści zamieścili członkowie jury na swoich profilach na Facebooku. W powołanej w grudniu 2020 r. komisji konkursowej zasiadali: Bogdan Białek, Agnieszka Olsten, Krzysztof Persak, Piotr Rypson, Paweł Śpiewak, Marek Zaleski.
Jury zostało rozwiązane, bo w piątek dyrektor ŻIH podpisała zarządzenie zmieniające regulamin nagrody. „W związku z nowym brzmieniem regulaminu, dotychczasowa Kapituła Nagrody (Jury) została rozwiązana” – napisała Monika Krawczyk w mailu do członków tejże kapituły.
Nie oznacza to wycofania się ŻIH z przyznawania nagrody. Wkrótce ma być powołane nowe jury. „W związku z powyższym, bardzo Państwu dziękuję za zaangażowanie i wkład pracy” – zaznaczyła Monika Krawczyk w wiadomości skierowanej do członków dotychczasowego jury. „Jednocześnie przepraszam, że niezbędnych kroków nie udało się przeprowadzić wcześniej i wysłać informacji z dłuższym wyprzedzeniem. Ogłoszenie o możliwości zgłaszania kandydatów do nagrody zostanie opublikowane na stronie ŻIH i zapraszam do zgłaszania kandydatur, które Państwo sygnalizowaliście”.
Zapytaliśmy w ŻIH o powody odwołania jury. „Podstawą tej decyzji jest m.in. fakt, że Regulamin z dnia 30.12.2020 r. został wprowadzony bez wymaganego trybu, co zobowiązywało do stosownych korekt” – odpowiada Małgorzata Sołtysik z Działu Projektów Kulturalnych i Komunikacji.
ŻIH nie precyzuje o jaki tryb chodzi i na czym polegały korekty. Odsyła natomiast do wyników kontroli przeprowadzonej w ubiegłym roku przez Ministerstwo Kultury. W liczącym 34 strony dokumencie nie ma jednak żadnego punktu odnoszącego się bezpośrednio do Nagrody im. Hirszowiczów.
Tak o nagrodzie informował Żydowski Instytut Historyczny:
W roku 2001 Maria Hirszowicz, profesor socjologii na przymusowej emigracji w Wielkiej Brytanii, ufundowała nagrodę za działalność i prace poświęcone problematyce żydowskiej w Polsce. Nagroda miała nosić imię jej zmarłego męża, Łukasza Hirszowicza. Fundusz Nagrody Maria Hirszowicz powierzyła ówczesnemu dyrektorowi ŻIH, profesorowi Feliksowi Tychowi. Maria Hirszowicz zmarła w Paryżu w roku 2007. Przyznawanie nagrody zostało czasowo zawieszone. W 2014 roku Żydowski Instytut Historyczny wznowił przyznawanie Nagrody.
W latach 2002–2007 nagrodę otrzymali:
Michał Nekanda-Trepka za film dokumentalny “Ostatni świadek”,
Zespół Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” za oryginalny wkład w dzieło przypomnienia żydowskiej obecności historycznej w Lublinie,
Daniel Kac za całokształt twórczości literackiej w języku jidysz,
Barbara Engelking-Boni za stworzenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów w IFiS PAN,
Bogdan Białek za utrwalanie w Kielcach pamięci o pogromie 1946 roku,
Dariusz Libionka za prace o Zagładzie oraz za utworzenie i redakcję pisma “Zagłada Żydów: Studia i Materiały”.
W latach 2014–2019 nagrodę otrzymali:
Jolanta Żyndul oraz Fundacja Brama Cukermana z Będzina,
Tadeusz Kuźmiński oraz Alicja Mroczkowska i Jacek Dehnel — twórcy Ochotniczego Hufca Porządkowania Cmentarza Żydowskiego w Warszawie im. Józefa Rajnfelda,
Jacek Proszyk, Małgorzata Domagalska, Piotr Osęka, Mirosława Bałka,
Monika Sznajderman, Marek Szukalak, Krystyna Piotrowska,
Maria Ciesielska, Maja Kleczewska, Tadeusz Rolke,
Natalia Romik, Zdzisław Senczak, Jacek Leociak.
