12 października w Koźminie Wielkopolskim odbył się wernisaż wystawy “(Nie)obecni. Historia koźmińskich Żydów”.
Otwarcie wystawy przyciągnęło wielu mieszkańców Koźmina, ale także sąsiednich miast, a nawet gości z Poznania czy Wrocławia. Wystawa jest pierwszym wydarzeniem w Koźminie Wielkopolskim, które skupia się wyłącznie na historii Żydów.
Zwiedzając wystawę można przede wszystkim poznać ludzkie historie. Mniej tu danych, statystyk, a więcej opowieści o konkretnych postaciach, wydarzeniach życia codziennego. Jak podkreślał na otwarciu Burmistrz Miasta i Gminy Koźmin, Maciej Bratborski, ważne jest przypomnienie i utrwalenie zasług oraz wkładu społeczności żydowskiej, Żydów współobywateli i sąsiadów w budowanie i współtworzenie Koźmina. Te słowa wpisują się doskonale w to, co zwiedzający mogą zobaczyć na wystawie.
Należy podkreślić, że przygotowanie wystawy to wiele miesięcy kwerend w archiwach polskich i zagranicznych, przejrzanych kilkaset gazet i czasopism z XIX i XX wieku. To także nigdy nie publikowane, odkryte w Muzeum Żydowskim we Frankfurcie nad Menem, fotografie cmentarza, synagogi i znajdującej się w jej wnętrzu tablicy pamiątkowej. To również odnalezienie potomków koźmińskich Żydów, którzy podzielili się fotografiami swoich przodków. Dzięki temu na wystawie można zobaczyć kilkanaście portretowych zdjęć z XIX wieku, przedstawiających mieszkających w Koźminie Żydów. Nigdy wcześniej takie zdjęcia nie były znane ani pokazywane.
Wiele historii może zaskoczyć: na wystawie pojawią się wątki związane ze stomatologią, brytyjskim dworem królewskim, morderstwem w San Francisco, urzędnikiem wkraczającym na pogrzeb z bronią w ręku, hymnem o Koźminie śpiewanym przez jedną z żydowskich rodzin, a nawet z Pippi Pończoszanką. Tak wiele różnorodnych tematów łączy jedno – koźmińscy Żydzi.
Podsumowaniem niech będą słowa jednej z uczestniczek wernisażu:
Świetne ludzkie historie. A wisienką na torcie były zdjęcia i amerykańska piosenka o Starym Koźminie. Dziękuję za wysiłek włożony w odnalezienie i poskładanie tych zaginionych puzzli.
Autorem wystawy jest Paweł Bajerlein – Lider Dialogu, opiekun cmentarza żydowskiego w Koźminie Wlkp, odpowiedzialny za jego inwentaryzację w latach 2020-2022, koordynator lokalny wizyty “Muzeum na kółkach” w Koźminie Wlkp. w czerwcu 2023 roku. Wystawa odbywa się w ramach jego autorskiego projektu “Pozdrowienia z Koźmina”.
Realizacja wydarzenia możliwa jest dzięki współpracy i życzliwości kierownictwa i pracowników Biblioteki Publicznej w Koźminie Wielkopolskim.
Projekt współfinansowany przez Forum Dialogu oraz przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego.
Czas trwania: 12.10-10.11.2023, miejsce: Biblioteka Publiczna w Koźminie Wielkopolskim, ul. Zamkowa 2a, WSTĘP WOLNY
