Jad Waszem krytycznie o oświadczeniu Polski i Izraela. “Poważne błędy”

Yad Vashem, fot. Godot13 - Praca własna, CC BY-SA 3.0

Historycy z Instytutu Jad Waszem przeanalizowali ostatnią nowelizację ustawy o IPN oraz oświadczenie rządu polskiego i izraelskiego. Ich zdaniem dokumenty zawierają “poważne błędy”, a nowe prawo wciąż stanowi zagrożenie dla wolności badań i historycznej pamięci o Zagładzie.

Oświadczenie wygłoszone wspólnie przez premierów Mateusza Morawieckiego i Benjamina Netanjahu “wspiera narrację, której badania dawno zaprzeczyły, jakoby polski rząd na emigracji nieprzerwanie dążył do udaremnienia eksterminacji polskich Żydów”. Chociaż wspólne oświadczenie przyznaje, że były przypadki, że Polacy dopuszczali się okrucieństw wobec Żydów, to dokument jednocześnie podkreśla, iż “liczni Polacy” ryzykowali życiem, by Żydów ratować.

Takiemu przedstawieniu historii przeczą zgromadzone dokumenty archiwalne. “Większość polskiego ruchu oporu nie tylko nie pomogła Żydom, ale także nierzadko aktywnie uczestniczyła w ich prześladowaniu” – zaznaczają historycy Jad Waszem.

Eksperci podkreślają, że udzielanie pomocy było rzadkie, a prześladowanie Żydów zdecydowanie częstsze. Ci, którzy pomagali, obawiali się nie tylko Niemców, ale przede wszystkim swoich polskich sąsiadów. Próba pokazania pomocy, jako zjawiska powszechnego, oraz minimalizowanie roli Polaków w prześladowaniu Żydów, “stanowi obrazę nie tylko prawdy historycznej, ale także pamięci bohaterstwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata”.

Jad Waszem jednocześnie odrzuca próby stawiania na równi antysemityzmu i tak zwanego “antypolonizmu”. “Choć powinniśmy położyć kres używaniu mylącej i nieprzemyślanej frazy o ‘polskich obozach śmierci’, nazywanie użycia takich pojęć ‘antypolonizmem’ jest zasadniczo anachroniczne i nie ma nic wspólnego z antysemityzmem” – zaznaczają historycy.

Jad Waszem wskazuje, że wprawdzie z ustawy usunięto możliwość sankcji karnych, ale w mocy pozostają sankcje cywilne. Może to wpłynąć na próbę ograniczenia badań naukowych. “Obowiązkiem Jad Waszem jest ostrzeżenie przed ryzykiem istotnego naruszenia wolności dyskusji o Zagładzie”.

Pełne oświadczenie w języku hebrajskim.

Newsletter

Wpisz poniżej swój e-mail, a nie przegapisz najważniejszych artykułów!